خاله زنكبازي خوشمزه
بايد كسلكننده باشد، دستكم براي ما ايرانيها كه عادت كردهايم سريالهايمان با وجود داشتن هزار جور ماجراي محيرالعقول مثل قتل و بيماري و جابهجا شدن بچه شيرخوارهها و جدا شدن خواهر و برادرهاي دو قلو، باز هم بيرنگ و بو باشند.
برايمان عجيب است كه بشود از يك آشپزخانه، اين همه ماجراي جذاب و سرگرمكننده درآورد؛ ماجراهايي كه محور اصليشان موضوع پيش پا افتاده آشپزي است و با اين حال ميتوانند بيننده را چهل، پنجاه دقيقه پاي تلويزيون بنشانند تا بالاخره معلوم شود غذاي كدام بانوي آشپزخانه به مذاق پادشاه و ملكه خوش ميآيد و كي در مسابقه آشپزي برنده ميشود.
سريال جواهري در قصر كه تا به حال 17 قسمتاش را جمعه شبها از شبكه دو تلويزيون ديدهايم، يك سريال 54 قسمتي است؛ از آن سريالهايي كه به پيروي از سبك «اوشيني» زندگي، كاراكتر اصلي را از بدو تولد تا دوران پيري و حتي مرگ، فيلم ميكنند و ظاهرا بيشتر از همه مطابق ذوق و سليقة ما ايرانيهاست كه تا ته سرنوشت يك آدم را ندانيم، ولكن معامله نيستيم و پايان باز و واگذار كردن قصه به تخيل مخاطب، دلمان را راضي نميكند.
ظاهرا اهالي شرق دور هم با ما هم سليقهاند. ژاپنيها در دهه هفتاد، از پرطرفدارترين سريالهاي خارجي پخش شده در تلويزيون ما، يعني سالهاي دور از خانه را ساختند و نزديك به سه دهه بعد، كرهايها سريال جواهري در قصر را ساختند كه در نظرسنجي سايت صدا و سيما با مجموع صد و شصت و چهار هزار و صد و نود و پنج رأي در رتبه دوم سريالهاي محبوب در حال پخش تلويزيون ايران، قرار ميگيرد.
محبوبترين در تمام دوران
«جواهري در قصر» در سال2003 براي شبكه MBC ساخته شد و توليدش يك سال طول كشيد كه البته براي يك سريال طولاني، زمان كوتاهي است. فاصله سه ساله بين زمان ساخت سريال تا پخشاش در تلويزيون ما هم فاصلة نسبتا كمي است.
اسم اصلي سريال كه به گفته خود كرهايها بر اساس يك داستان واقعي ساخته شده، «دايي يانگ گيوم» (Dae Jang Geum) است، به معني «يانگوم بزرگ». اما از آنجا كه سريال در كشورهاي انگليسي زبان هم به نمايش درآمده، به اسم انگليسياش «Jewel in the Palace» يا همان «جواهري در قصر» خودمان معروف شده است.
نسخه اصلي سريال، 54 قسمت يك ساعته است، اما در تلويزيون ما براي هر قسمت ،كمتر از يك ساعت، آماده پخش شده است. ژانر اين سريال در سايت سينمايي IMDB، درام معرفي شده و دايرهالمعارف اينترنتي ويكي پديا هم ژانر سريال را درام تاريخي ذكر كرده است.
سه هزار ژاپني در نظرسنجياي كه در ژانويه2007 براي انتخاب برترين فيلم و سريال كرهاي انجام شده، سريال جواهري در قصر را با 36درصد كل آراء به عنوان رتبه اول انتخاب كردهاند. كاربران سايت IMDB هم از 10 امتياز، به اين سريال 9/8 امتياز دادهاند، آن هم در حالي كه امتياز محبوبترين فيلم اين سايت 1/9 بوده است.
ويكي پديا به اين سريال لقب «محبوبترين درام كرهاي تمام دوران» را داده است. ميگويند هنگام پخش آخرين قسمت اين سريال در هنگكنگ بيشتر از نيمي از كل جمعيت اين كشور پاي تلويزيونهاي خود بودند. در چين هم صدها ميليون تماشاگر براي ديدن اين سريال كه شبها پخش ميشد، بيدار ميماندند.
از اينها گذشته، سازندگان «جواهري در قصر»، آنقدر اقبال داشتهاند كه پايشان به جشنوارههاي معتبر جهاني هم باز شود و با گرفتن جوايزي از جشنوارههاي كن و لوكارنو، روي هر چه سريال پرمخاطب را در دنيا كم كنند.
يك زن پيشرو
اگر فكر ميكنيد با فهميدن عاقبت سرنوشت يانگوم و بانو هن، سريال برايتان بيمزه ميشود، اين قسمت گزارش را نخوانيد چون در اينجا ميخواهيم داستان سريال را لو بدهيم.
اينطور كه گفته شده يانگوم (نقش اول سريال)، يك شخصيت حقيقي بوده است. براي اثبات حقيقيبودن اين شخصيت، فقط چند سند تاريخي مبهم و ناكامل وجود دارد. البته اطلاعات اين اسناد، سطحي است و اعتبار تاريخي چنداني ندارد ولي نشان ميدهد كه يانگوم در دوران فرمانروايي پادشاهان سلسلة Joseon، زندگي ميكرده است.
او از كودكي براي آشپزي وارد قصر پادشاه ميشود، تمام دوران نوجواني و جوانياش را در قصر آشپزي ميكند تا اينكه به مقام بانو اولي آشپزخانه دربار ميرسد. اما تا اينجاي داستان، چيز عجيبي نيست و با نبوغي كه او در آشپزي از خود نشان داده، حدسزدنش كار سختي نيست.
نكته جالب داستان اينجاست كه يانگوم پس از مدتي به خاطر اطلاعات پزشكياي كه به دست ميآورد، از طرف پادشاه جيانگ يونگ صاحب سومين مقام برتر درباري (پزشك سلطنتي) ميشود، آنهم در جامعه مردسالاري آن زمان كره كه به زنها اجازه ادعايي نميدادند.
بعد از دريافت اين مقام كه براي اولينبار در تاريخ كشور كره به يك زن داده شده بود، اسم يانگوم با اضافهشدن لقب دائي (Dae) به معناي بزرگ، به يانگوم بزرگ تبديل ميشود.
البته پژوهشگران تاريخي، هنوز بر سر اين موضوع كه يانگوم يك شخصيت حقيقي است يا تجسمي – افسانهاي، به توافق نرسيدهاند، اما اگر يانگوم يك شخصيت حقيقي باشد، ارزش كارش وقتي مشخص ميشود كه بدانيم بعد از سال 1600 ميلادي تا امروز، هيچ زني نتوانسته است به مقام پزشك درباري يا پزشك رياستجمهوري در كره برسد.
دعوا بر سر آشپزشدن
سريال «جواهري در قصر»، داستان سرراستي دارد؛ جنگ هميشگي خير و شر در قالب يك قصه ساده و عامهپسند. آدم خوبها و آدمبدها همان اول كار مشخص ميشوند تا مخاطب تكليف خودش را بداند. موضوع هر قسمت سريال هم شايد در نگاه اول پيشپاافتاده و سطحي بهنظر برسد؛ اينكه يك عده براي به دستآوردن سمت سرآشپزي دربار، توي سر و مغز هم بزنند و حتي جانشان را در اين راه به خطر بيندازند.
اما «جواهري در قصر»، سريال خوشساخت و پركششي است و اين را از ميزان محبوبيت دور از انتظارش ميشود فهميد. كافي است در اينترنت با فونت فارسي اسم سريال يا اسم يانگوم را جستوجو كنيد تا ليست بلندبالايي را، فقط از وبلاگهاي فارسي طرفداران اين سريال ببينيد؛ وبلاگهايي كه همهجور اطلاعاتي درباره اين سريال را در آنها پيدا ميكنيد، از خلاصه قسمتهاي پخششده سريال و پيشبيني قسمتهاي بعدي گرفته تا عكسها و موسيقي تيتراژ «جواهري در قصر» كه ميتوانيد آن را دانلود كنيد.يك انيميشن هم به همين اسم و البته معروف به يانگوم از روي اين سريال ساخته شده كه ميگويند خيلي هم مورد استقبال بچهها و بزرگترها قرار گرفته است.
شايد يكي از علتهاي اين همه محبوبيت، همان سادگي و وضوح داستان سريال باشد، به اضافه ريتم تند و به سرانجامرسيدن سريع هر موضوع. شايد هم نماهاي خوشرنگ و لعابي كه سازندههاي سريال، با استفاده از فضاهاي سبز، لباسهاي رنگارنگ و غذاهاي جور واجور ساخته اند، به همراه موسيقي سريال كه در مجموع فضاي شاداب و پرنشاطي را بهوجود آوردهاند.
خانوم سفير در مطبخ
لي يونگ آئي، بازيگر 41 ساله نقش يانگوم، يكي از مشهورترين بازيگران كرهجنوبي است. در خيلي از كشورها بهخصوص در كشورهاي شرق و جنوب شرقي آسيا، طرفدارهاي پروپاقرصي دارد.
يونگ آئي بعد از اولين حضورش در تلويزيون به عنوان مدل، لقب دختر اكسيژن Oxygen Lady را به دست آورد، اما بعد از بازي در نقش يانگوم به اوج شهرت و محبوبيت رسيد.او بعد از اين نقش به كشورهاي مختلف از قبيل سنگاپور، چين، هنگكنگ، تايوان و ژاپن دعوت شد.شبكة NHK ژاپن كه بيشتر از ده شبكه تلويزيوني و راديويي بزرگ در ژاپن و سراسر دنيا زيرمجموعه آن هستند، بعد از دوازده سال براي اولينبار از تالار خود براي پذيرايي از يونگ آئي استفاده كرد.
در چين يك مدرسه بعد از كمكهاي مالي يونگ آئي به اين مدرسه، نامش را به مدرسه ابتدايي لي يونگ آئي تغيير داد.لي يونگ آئي جايزة بهترين بازيگر سال جشنواره بلودراگون را در سال 2005 و جايزه بهترين بازيگر زن در جشنواره بيكسينگ آرت را در سال 2006، براي آخرين فيلم خود، «همه را براي بانو گيوم جا» گرفت.
لييونگ آئي كه به نظر كرهايها شخصيتي مهربان و باهوش دارد، يكي از نمايندگان و پيامآوران سازمان يونيسف در دنياست.
يانگوم و دوستان شاد
يانگوم (Jang-geum ):
يانگوم، زيرك و باهوش و بهطور كلي بچهمثبت سريال است كه با تلاش و صبر، مشكلات و ناملايمات را تحمل ميكند تا به آرزوي نهايياش يعني مقام بانوي اول آشپزخانه سلطنتي برسد. نكته جالب درمورد اين كاراكتر، خلاقيت او است كه با استفاده از آن در آشپزي، طعم و مزههاي جديد خلق ميكند و همين نبوغ و ابتكار در محيط خالهزنكي و پر از دسيسه دربار، بلاي جانش ميشود.
بانو چويي بدجنس كه قبلاً مادر يانگوم را كشته، مدام چوب لاي چرخاش ميگذارد ولي يانگوم درنهايت، برنده بازي است. گوينده نقش يانگوم در بزرگسالي، مينو غزنوي است.
افسر مينجو (Min Jung-ho ) :
افسر مينجو كه با معيارهاي زيباييشناختي كرهايها، مرد خوشتيپ و خوشقيافهاي است، تصادفي با يانگوم آشنا و به او علاقهمند ميشود.
يانگوم هم كه نسبت به اين آقا بيميل نيست، چپ و راست از كمكهاي بيدريغ او بهرهمند ميشود تا جايي كه افسر مينجو به خاطر او خيلي از سمتهايش را از دست ميدهد.
كمكهاي او از آوردن كتابهاي پزشكي براي يانگوم شروع ميشود و تا نجاتدادن او از جزيرهاي كه به آن تبعيد شده، ادامه پيدا ميكند.
گيوم يونگ (Choi Geum-young) :
گيوم يونگ همسن و سال يانگوم است و همزمان با او از بچگي وارد قصر شده، ولي چون از بستگان خانواده چويي است كه در دربار نفوذ زيادي دارند، به بانو چويي نزديك ميشود و با حمايتهاي او براي خودش جايگاهي پيدا ميكند.
گيوم يونگ اوايل چندان بدجنس نيست و حتي در مقابل اجراي دستورات ناجوانمردانه بانو چويي مقاومت ميكند، اما درنهايت چون او هم به افسر مينجو علاقهمند است، به يانگوم حسادت ميكند و تصميم ميگيرد او را از ميدان بهدر كند.
زهره شكوفنده به جاي گيوم يونگ در سريال حرف ميزند.
بانو هن(Han Baek Young):
بانو هن، يك آشپز ماهر و معلم يانگوم در قصر است. بانو هن از كودكي يانگوم، ناخودآگاه و غيرارادي به او علاقهمند ميشود و درنهايت ميفهمد كه يانگوم، بچة بهترين دوستش است كه سالهاي قبل توسط بانو چويي كشته شده.
بانو هن براي مدت كوتاهي، بانوي اول آشپزخانه دربار ميشود، اما درنهايت به دام نقشههاي شيطاني مادام چويي ميافتد و قرباني دسيسههاي او ميشود. مريم نوري درخشان، دوبلور نقش بانو هن است.
بانو چويي(Choi Seong-geum):
بانو چويي با خانواده چويي كه در قصر نفوذ دارند، فاميل است و بالاترين مقامها را حق خودش و خانوادهاش ميداند. او از وقتي وارد قصر ميشود، مدام نقشه ميكشد و توطئه ميچيند تا مقامش را بالا ببرد و جايگاه محكمي پيدا كند.
براي رسيدن به اين هدف، حتي از گيوم يونگ هم استفاده ميكند و بالاخره هم به مقام بانوي اول آشپزخانه دربار ميرسد. او يانگوم را خطر بزرگي براي خانواده چويي ميداند و دائم برايش دردسر درست ميكند، ولي يانگوم از نقشههاي او جان سالم بهدر ميبرد و درنهايت، مشت او را براي همه باز ميكند. گويندة اين نقش شراره حضرتي است.
عاليجناب (Jung Jong ) :
يازدهمين پادشاه كره، فردي است عاقل و منصف كه البته گاهي اوقات تصميمات ناعاقلانهاي هم ميگيرد و در قضاوت درباره اعضاي ساكن در قصر اشتباه ميكند، اما درنهايت به هوش و ذكاوت يانگوم پيميبرد و به او علاقهمند ميشود